نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار دانشکده صنایع و مدیریت، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
2 دانشجوکارشناسی ارشد علوم اقتصاد، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
چکیده
عوامل اجتماعی، اقتصادی و جمعیتی ازجمله عوامل تأثیرگذار بر باروری است که از میان آنها عوامل اجتماعی در بسیاری از پژوهشهای پیشین موردبررسی قرارگرفتهاند؛ اما در مورد تأثیر متغیّرهای نااطمینانی اقتصادی تاکنون پژوهشی صورت نگرفته است. ازجمله علل نااطمینانی اقتصادی میتوان به افزایش قیمت نفت و قیمت کالاها اشاره کرد که به فزایش هزینههای تولیدی شرکتها میانجامد. این امر فشار تورم را افزایش میدهد و شوک طرف عرضه منجر به رکود خواهد شد که ترکیبی از تورم بالا و رشد اقتصادی پایین است. همچنین میتوان از دو عامل دیگر نااطمینانی اقتصادی، رکود اقتصادی جهانی و بیثباتی مالی بانکها نام برد. اخیراً نااطمینانی اقتصادی بهعنوان یک عامل تعیینکننده باروری شناختهشده است که در تحقیقات قابلتوجه است. بر همین اساس اندازهگیری نااطمینانی اقتصادی دشوار است و واضح نیست. نتایج بررسی حکایت از آن دارد که افزایش نااطمینانی اقتصادی دولت باعث کاهش نرخ باروری در دوره زمانی و مکانی موردبررسی شده است. بهطوریکه در مدلهای بلندمدت و کوتاهمدت اثر این شاخص بر نرخ باروری معنیدار است. برایناساس میتوان به دولت پیشنهاد کردکه با پشتیبانی و حمایت از ترویج ازدواج موفق و آسان، فرزندآوری ازطریق تمهیدسازی و کارهای قانونی و اعطای تسهیلات و امکانات و چترفراگیر بیمههای درمانی تکمیلی، آموزش و مشاوره مستمر و مسئولانه نوجوانان، جوانان با اولویت خانوادهها قبل، حین و دستکم پنج سال پس از ازدواج توسط همه دستگاههای ذیربط نیز است. این مطالعه به روش اسنادی یا کتابخانهای بوده و تمامی دادهها از طریق سایت بانک جهانی جمعآوریشده است. جامعه آماری موردمطالعه ایران بوده که برای دوره زمانی 1378-1398 و بعد مکانی 22 استانهایی که براساس افت جمعیت انتخابشدهاند موردبررسی قرار خواهد گرفت. در این تحقیق از دادههای پانلی به دلیل اطلاعات بیشتر، تغییرپذیری بیشتر، همخطی کمتر، درجه آزادی بالاتر و کارایی بالاتر نسبت به سریهای زمانی و دادههای مقطعی و روش ARCH و GARCH استفاده شد است.
کلیدواژهها