جنگ تجاری چین و ایالات‌متحده آمریکا: موازنه قدرت در برابر هژمونی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

یکی از روند‌های مهم جهانی پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات‌متحده آمریکا، بروز و تشدید اختلافات تجاری ایالات‌متحده و شرکای بزرگ تجاری این کشور است. در این میان تنش‌های تجاری بین دو قدرت برتر اقتصاد جهانی، آمریکا و چین، بسیار برجسته بوده؛ به‌طوری که از مفهوم «جنگ تجاری» برای آن استفاده‌شده است و با توجه به سند راهبرد امنیت ملی آمریکا که به تازگی منتشرشده ‌است، به‌نظر می‌رسد حتی در دولت جو بایدن نیز ادامه پیدا کند. در این مقاله، با استفاده از روش سری زمانی، شاخص‌های مرتبط به جنگ تجاری چین و ایالات‌متحده آمریکا به‌عنوان قدرت چالش‌گر و قدرت برتر، علل و عوامل بروز چنین درگیری در قالب نظریه گذار قدرت در سیستم پیچیده نوین بین‌المللی موردبررسی قرارگرفته و در پاسخ به این سؤال، بروز گذار شاخه‌ای در تمامی سطوح و تغییر شکل جنگ‌های هژمونیک به انواع جنگ‌های نرم به‌خصوص جنگ‌های تجاری مطرح می‌گردد. این مقاله در مورد تأثیرات احتمالی آن بر وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی ایران نیز بحث کرده و سیاست‌هایی از قبیل استفاده از سیستم (CIPS) و همکاری بهینه با چین به‌خصوص در زمینه پروژه جاده ابریشم جدید به‌منظور بهره‌برداری از پروژه‌های زیرساختی و حفظ جایگاه ژئواستراتژیک ایران در نظم بعدی بین‌المللی را پیشنهاد کرده ‌است.

کلیدواژه‌ها

ارغوانی پیرسلامی، فریبرز؛ و اسمعیلی، مرتضی (1393). نظام بین‌المللی در حال گذار و روابط دوجانبه آمریکا و چین (2010-1991). فصلنامه سیاست دفاعی‌، 22(88)، 184-153.
ارغوانی پیرسلامی، فریبرز؛ و پیرانخو، سحر (1396). جاده ابریشم نوین به‌مثابه راهبرد سیاست خارجی چین: فرصت‌ها و تهدید‌ها برای ایران. فصلنامه روابط خارجی، 9(35)، 42-7.
بوزان، باری؛ و ویور، اولی (1387)، مناطق و قدرت‌ها. تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
حاجی‌یوسفی، امیر‌محمد (1384). سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه‌ای. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
حسن‌خانی، محمد؛ و مسرور، محمد (1396). ظهور چین: چالش‌های ایالات‌متحده آمریکا در مواجهه باقدرت روزافزون چین در روابط بین‌الملل. فصلنامه پژوهش‌های روابط بین‌الملل، 7(26)، 184-159.
زرقانی، هادی (1388). مقدمه‌ای بر قدرت ملی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
زو، زینکوان (1386). روابط آمریکا و چین در قرن بیست‌و‌یکم (مهدی بهادری، مترجم). فصلنامه آفاق امنیت، شماره 1(1)، 198 – 169‌.
قاسمی، فرهاد (1391). مبانی نظری، کارکردی نظریه سیستم‌های پیچیده و آشوب در مطالعات نظم منطقه‌ای. فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، 1(3)، 165-129.
قاسمی، فرهاد (1392)، نظریه‌های روابط بین‌الملل: بنیان‌های نظری نظم و رژیم‌های بین‌المللی، تهران: میزان.
قاسمی، فرهاد (1396)، اصول روابط بین‌الملل، تهران: میزان.
قاسمی، فرهاد (1397)، نظریه پیچیدگی ـ آشوب و جنگ در روابط بین‌الملل، تهران: دانشگاه تهران.
لیتل، ریچارد (1389)، تحول در نظریه‌های موازنه قوا (غلامعلی چگنی‌زاده، مترجم). تهران: مؤسسه ابرار معاصر.
محمدی، منوچهر (1387)، آینده نظام بین‌الملل و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: وزارت امور خارجه.
Art, R. (2003). A Grand Strategy for America. Ithaca.
Brands, H. (2014). What Good Is Grand Strategy?. Cornell University Press.
Bridges, W. (2009). Managing transitions: Making the most of change. Da Capo Press.
Brunnermeier, M., Doshi, R., & James, H. (2018). Beijing’s Bismarckian ghosts: how great powers compete economically. The Washington Quarterly, 41(3), 161-176.
Chaturvedy, R. R. (2014). New Maritime Silk Road: converging interests and regional responses. ISAS Working Paper, (197), 10.
Drezner, D. W. (2019). Counter-hegemonic strategies in the global economy. Security Studies, 28(3), 505-531. DOI: 10.1080/09636412.2019.1604985.
Haass, R. N. (2008). The age of nonpolarity: what will follow US dominance. Foreign affairs, 44-56.
Zhao, H. (2015). China's new maritime silk road: implications and opportunities for Southeast Asia. ISEAS Publishing.
Huntington, S, P, (1993). "The Clash of Civilization?". Foreign Affairs.72:3.22-49.
Ikenberry, G. J., & Nexon, D. H. (2019). Hegemony studies 3.0: The dynamics of hegemonic orders.
Khan, Haider A. (2010). "China’s Development Strategy and Energy Security" In The Rise of China and India, Edited by Santos Paulino Amelia U. & Wan Guanghua. London: Palgrave Macmillan.
Curini, L., & Franzese, R. (Eds.). (2020). The SAGE Handbook of Research Methods in Political Science and International Relations. Sage.
Liu, F., & Liu, R. (2019). China, the United States, and order transition in East Asia: An economy-security Nexus approach. The Pacific Review, 32(6), 972-995.
Xi, J. (2013). President Xi Jinping delivers important speech and proposes to build a silk road economic belt with Central Asian Countries. Retrieved, 1(13), 2021.
MFPRC (2013), President Xi Jinping Delivers Important Speech and Proposes to Build a Silk Road Economic Belt with Central Asian Countries. Beijing: Ministry of Foreign Affairs of The People Republic of China.
Pozen, Barry R. (1984), The Sources of Military Doctrine: France, Britain, and Germany between the World Wars .Ithaca: Cornell University Press.
Roell, D. P. (2016). China’s Maritime Silk Road–An Ambitious Undertaking: A View from Europe. ISPSW Strategy Series: Focus on Defense and International Security.
Schweller, R. L. (2004). Unanswered threats: A neoclassical realist theory of underbalancing. International security, 29(2), 159-201.
Waltz, K. (1979). Theory of International Politics. New York: McGraw Hills.
Yahuda, M (2007). "China's Foreign Policy Comes of Age." The International Spectator. 42:3.337-350.
Zimmerman, T. (2015). The New Silk Roads: China, the US, and the Future of Central Asia. New York, NY, USA: Center on International Cooperation.
https://b2n.ir/d86533
https://b2n.ir/z16080
https://b2n.ir/s91892
 
دوره 1، شماره 3 - شماره پیاپی 3
اردیبهشت 1400
صفحه 61-82
  • تاریخ دریافت: 23 خرداد 1400
  • تاریخ بازنگری: 24 خرداد 1400
  • تاریخ پذیرش: 06 مرداد 1400