سهم ارزش‌افزوده بخش‌های اقتصادی‌ در رشد تولید ناخالص داخلی در برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران

شریف‌پور, طاهر; محمدی, صفر

سهم ارزش‌افزوده بخش‌های اقتصادی‌ در رشد تولید ناخالص داخلی در برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

¹ دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد اسلامی، دانشگاه پیام‌نور ساری، مازندران، ایران

² دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده

رشد و توسعه اقتصادی پایدار از اصلی‌ترین اهداف اقتصادی کشورها به‌شمار می‌آید، که تأمین آن مستلزم برنامه‌ریزی جامع، به‌کارگیری ابزارهای مناسب و اتخاذ سیاسـت‌های هماهنگ و سازگار در بخش‌های مختلف اقتصادی است. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تأثیر ارزش‌افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی بر رشد تولید ناخالص داخلی جمهوری اسلامی ایران طی برنامه پنجم توسعه (1395-1390) است. مدل تحقیق با استفاده از تکنیک داده‌های تابلویی تخمین زده شده است و برای سهم استان‌ها در تولید ناخالص داخلی از روش توصیفی و تحلیلی استفاده شده است. نتایج حاصل از به‌کار‌گیری الگوهای اقتصاد‌سنجی با استفاده از داده‌های تابلویی نشان‌دهنده آن است که رشد بخش‌ها در دوره مورد نظر تأثیر مثبت و معناداری بر رشد تولید ناخالص داخلی داشته است. همچنین میزان تأثیر ارزش‌افزوده بخش خدمات بیشترین سهم را در رشد تولید ناخالص داخلی داشته است. اکثر فرصت‌های شغلی در بخش خدمات بیشتر بر پایه سرمایه انسانی و نیروی کار استوار هستند تا سرمایه فیزیکی، بهره‌وری در این بخش به نسبت دو بخش دیگر با سرعت بسیار پایینی افزایش پیدا می‌کند و این سبب خواهد شد تا بهای تمام‌شده خدمات نسبت به کشاورزی و صنعت بالاتر باشد و همچنین سهم آن بخش نسبت به سایر بخش‌ها از تولید ناخالص داخلی افزایش یابد. بنابراین لازم است برای افزایش اشتغال به این بخش توجه ویژه‌ای شود.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.27831213.1400.1.4.3.2

مراجع

اسفندیاری، هنگامه؛ نجفی، بها‌الدین‌ و موسوی، ‌نعمت‌الله (1395)، «نقش بخش‌های اقتصادی در رشد اقتصادی ایران با تأکید بر بخش کشاورزی»، پژوهش‌های اقتصاد کشاورزی، 8(29)، 85-99.

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، حساب‌های اقتصادی اسـتان‌ها، (1395 تا 1390).

سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، گزارش اقتصادی ـ اجتماعی، (1395 تا 1390).

فلسفیان، آزاده؛ قهرمان‌زاده، محمد‌؛ و غلامی، لیلا (1389)، «بررسی رابطه علّی بین رشد بخش کشاورزی و رشد اقتصادی در ایران»، اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی (علوم کشاورزی)، 4 (14)، 91-101.

فلکی، ملیحه‌ و کامکار دلاکه، هادی (1394)، «بررسی تأثیر ارزش‌افزوده بخش صنعت بر رشد اقتصادی ایران با رویکرد مدیریت اقتصاد کشاورزی 1393- 1338)، سومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، تهران.

محمدی خیاره، محسن‌ و مظهری، رضا‌ (1396)، «بررسی تأثیر متقابل رشد اقتصادی و توسعه بخش کشاورزی در ایران»، تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 9 (36)، 282-259.‌‌

محنت‌فر، یوسف؛‌ سلیمانی، حامد‌ و بابایی، سیدبیژن (1394)، «تأثیر ارزش‌افزوده بخش‌های مختلف اقتصادی بر رشد اقتصادی استان‌ها در برنامه چهارم توسعه (با تأکید بر بخش کشاورزی) با استفاده از داده‌های تابلویی»، پژوهش‌نامه اقتصاد کلان (پژوهش‌نامه علوم اقتصادی)، 10 (20)، 1-16.

کورکی نژاد، ژاله‌ و نجفی، بهاالدین (1387)، «تعیین سهم نسبی بخش‌های اقتصادی در رشد اقتصاد ایران: کاربرد مدل شبیه‌سازی»، اقتصاد کشاورزی (اقتصاد و کشاورزی)، 2 (2)، ‌69-92.

Attiah, E. (2019), “The Role of Manufacturing and Service Sectors in Economic Growth: An Empirical Study of Developing Countries”, European Research Studies Journal, Vol. XXII, Issue 1, 112-127

Bryson, J. R.& Daniels. P. W. (2007), “The Handbook of Services Industries”, Edward Elgar Publishing Limited

Dazhong, C. (2013), "The development of the service industry in the modern economy: mechanisms and implications for China", China Finance and Economic Review, https://doi.org/10.1186/2196-5633-1-3

Eichengreen, B. & Gupta, P. (2009), "The Two Waves of Service Sector Growth", NBER Working Paper 14968, May 2009.

Katuria, V. and Raj, S.N. (2009), "Is manufacturing an engine of growth in India? Analysis in the post nineties", The UNU-WIDER/UNU-MERIT/UNIDO Workshop, Pathways to Industrialization in the 21st Century.

Szirmai, A. & Verspagan, B. (2015), "Manufacturing and economic growth in developing countries, 1950–2005", Structural Change and Economic Dynamics, Vol. 34, September 2015, 46- 59

Thomas, T. (2009), "Why is Manufacturing Not the Engine of India's Economic Growth, Examining Trends, 1959-60-2008/9

Im, K.S., Pesaran, M.H. & Shin, Y. (2003), Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels. Journal of Econometrics, 115, 53-74.

Khorami, A. R., & Pierof, S. (2013), The role of agriculture in Iran’s economic development, Research Journal of Applied Sciences, Engineering and Technology, 6(11): 1928-1939

Kohansal, M. R., & Torabi, S. (2013), Agricultural impact on economic growth in Iran using Johansen approach cointegration, International Journal of Agronomy and Plant Production, 4(12): 3216-3221.

Tiffin, R., & Irz, X., (2006), “Is agriculture the engine of growth?” Agricultural Economics 35: 79-89.

Wilber, S. (2002), "Are Services Bad for Growth? Evidence from a panel of OECD economies", PhD Thesis, Georgetown University, Washington DC.

https://www.amar.org.ir/