نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
1 دانشآموخته دکترای روابط بینالملل، واحد علوم تحقیقات و فناوری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق علیه اسلام، تهران، ایران
چکیده
انقلاب اسلامی ایران پایهگذار تحولی بنیادین در زندگی مادی و معنوی انسانها در عصر مدرن بود. انقلاب مردمی سال 1357 افزون بر دگرگونی نظام سیاسی در ایران، مبانی، اصول و آرمانهای رایج در جهان را به چالش کشید و مدعی الگویی متمایز از حکومتداری و زیست اجتماعی بود. تا چند سال گذشته، الگوی مدون و منسجمی برای تبیین و ارائه ایدهها و افقهای جدید انقلاب اسلامی وجود نداشت. تدوین سند الگوی پایه اسلامی ـ ایرانی پیشرفت حرکتی در جهت جبران این خلاء بود. بااینحال، این سند فاصله معناداری با یک طرح جامع، کارآمد، تحققپذیر و برخاسته از علوم انسانی ـ اسلامی دارد. مسئله اصلی این پژوهش، بررسی، نقد و ارائه پیشنهادهایی برای رفع کاستیها و کمبودهای سند الگوی پایه اسلامی ـ ایرانی پیشرفت در محور سیاست خارجی و نهایتاً بازبینی و پیشنهادات جایگزین با رویکرد مصونسازی راهبردی است. اهمیت این موضوع از آنجایی است که تحقق الگوی اسلامی ـ ایرانی پیشرفت و دستیابی به تدابیر آن در افق 50 ساله در گرو حفظ موجودیت و بقای جمهوری اسلامی و تابآوری آن در برابر تهدیدها و اقدامات دشمنان خارجی است. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از اینکه کاستیهای سند الگوی پایه اسلامی ـ ایرانی پیشرفت در حوزه سیاست با رویکرد مصونسازی راهبردی چیست؟ روش گردآوری و تحلیل دادهها در این پژوهش بهترتیب کتابخانهای و توصیفی ـ تحلیلی است. نتیجهگیری نهایی این پژوهش آن است که جامعیت و کارآمدی سند الگوی پایه پیشرفت در محور سیاست خارجی نیازمند توجه ویژه به سه مقوله «پایش و ارزیابی پیوسته انگیزهها، توانمندیها و تهدید ناشی از فعالیتها و اقدامات دشمن»، «آمادگی در برابر دشمن از طریق ایجاد بازدارندگی در برابر اقدامات احتمالی دشمن» و «طرحریزی برای نقشآفرینی مؤثر در نظام بینالملل و تغییر نظم جهانی» است.
کلیدواژهها