فصلنامه علمی «اقتصاد ایران و امنیت اقتصادی»
شناسایی عوامل اثرپذیر و اثرگذار در انگیزه سرمایه‌گذاری خارجی در کشور
نوع مقاله : علمی - پژوهشی
نویسندگان
دانشجوی دکتری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
چکیده
یکی از عوامل رشد و توسعه، وجود سرمایه است. سرمایه مورد نیاز از دو طریق سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی تأمین می‌شود. سرمایه‌گذاری خارجی مستقیم نقش مؤثر و مهمی در رشد و توسعه کشورهای درحال‌توسعه ایفا می‌کند. جذب این نوع سرمایه‌گذاری نیازمند مطالعه و تحقیق است. بنابراین، تحقیق حاضر، به بررسی متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر در انگیزه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی پرداخته است. در این راستا، از روش میمیک و داده‌های 1995 تا 2020 استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل، نشان‌دهنده این است که افزایش تولید ناخالص داخلی، سهم تجارت از تولید ناخالص داخلی و نرخ بهره موجب افزایش انگیزه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران می‌شود. همچنین، افزایش انگیزه سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی سبب افزایش درآمد سرانه و روند انتشار گازهای گلخانه‌ای خواهد شد. بنابراین، پیشنهاد می‌شود، در راستای افزایش انگیزه سرمایه‌گذاری خارجی، سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط مانند وزارت اقتصاد، اتاق بازرگانی و وزارت صمت، سعی در گسترش تجارت و ارتقای روابط تجاری و هم‌زمان، با همکاری سازمان محیط‌زیست کشور، استانداردهای محیط‌زیستی مناسبی برای سرمایه‌گذاران خارجی تعریف و مشخص کنند.
کلیدواژه‌ها
ابونوری، اسماعیل و لاجوردی، حسن (1395). «برآورد شاخص آسیب‌پذیری و تاب‌آوری اقتصادی به روش پارامتریکی؛ بررسی موردی: کشورهای عضر اوپک»، فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد. 3 (3)، 44ـ25.
اسلاملوئیان، کریم و محمد دهقان منشادی (1394). «بررسی رابطه بین عملکرد زیست‌محیطی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی؛ آزمون فرضیه پناهگاه آلودگی»، دوفصلنامه سیاست‌گذاری اقتصادی. 7 (14)، 58ـ31.
اشراقی، مستوره (1399). «تحلیل روند جریان جهانی سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) و تجارت بین‌الملل»، گزارش بازار ایران. تهران: سازمان توسعه و تجارت ایران.
جامعی، رضا و رمن، حجت (1397). «بررسی تأثیر هزینه‌های نمایندگی بر شکاف مالیاتی با رویکرد مدل معادلات ساختاری»، فصلنامه پژوهش‌های تجربی حسابداری، 8 (29)، 210ـ185.
حسنوند، داریوش؛ آسایش، حمید؛ و محمدی‌نوده، عادل (1399). «بررسی نقش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر رشد اقتصادی کشور در بخش‌های مختلف اقتصادی»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). ۲۰ (۲)، 144ـ121.
رضاقلی‌زاده، مهدیه؛ آقایی، مجید؛ و عالمی، امیرحسین (1397). «تحلیل فرار مالیاتی در ایران به روش شاخص چندگانه‌ـ‌علل چندگانه (MIMIC)»، فصلنامه مجلس و پژوهش راهبرد. 25(97)، 226ـ191.
سلیم، علی، رضوی، محمد، رادفر، رضا و غفاری، فرهاد (1393). «بررسی انگیزه‌های سرمایه‌گذاری خارجی در ایران، مطالعه میدانی شرکت‌های سرمایه‌گذار خارجی در ایران»، فصلنامه مطالعات کمی در مدیریت. 5 (2)، 91ـ73.
سیدنورانی محمدرضا، فتح‌الله تاری و حسن محمدپور (1399). «تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و حکمرانی خوب بر اشتغال در کشورهای درحال‌توسعه»، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری. ۸ (۳۱)، ۳۴ـ۲۱.
شهبازی، کیومرث و سیدیوسف فتاحی (1396). «بررسی نقش سرمایه در اشتغال‌زایی و افزایش تقاضای نیروی کار در بخش صنعت ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار). ۱۷ (۱)، ۱۶۲ـ۱۴۵.
طیبی، سیدکمیل؛ پورشهابی، فرشید؛ خانی‌زاده امیری، مجتبی؛ و کاظمی، الهام (1392). «اثر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و درجه بازبودن تجاری بر سرمایه‌گذاری داخلی و رشد اقتصادی (مطالعه موردی: ۱۰ کشور در حال توسعه آسیایی)»، فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. ۲۱ (۶۷)، ۱۵۲ـ۱۳۱.
طیبی، سیدکمیل، آذربایجانی، کریم و رفعت، بتول (1386). «بررسی رابطه جریان تجاری و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI)»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی. (80)، 120ـ101.
عزیزی، زهرا (1395). «بررسی اثر تجارت بر توسعه؛ ارزیابی و مقایسه شاخص‌های درآمد سرانه، توسعه انسانی و پیشرفت انسانی»، فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه. ۲۱ (۳)، ۱۴۲ـ۱۱۹.
علیزاده، محمد؛ بابایی؛ مجید، جعفری، محمد؛ و خدایی، مهدی (1393).«اثر متقابل سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و رشد اقتصادی درکشورهای عضو دی8 (مدل معادلات هم‌زمان)»، فصلنامه سیاست‌های مالی و اقتصادی. ۲ (۶)، ۱۰۴ـ۸۷.
کریمی، حسین؛ ناقلی، شکوفه؛ و آذربایجانی، کریم (1391). «برآورد تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر جریانات تجاری بخش صنعت در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی»، فصلنامه اقتصاد توسعه و برنامه‌ریزی.1 (1)، 94ـ69.
گرایی‌نژاد، غلامرضا؛ دقیقی اصلی، علیرضا؛ و استادرمضان، آذین‌سادات (1393). «تأثیر عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر متغیرهای نهادی و ساختاری»، فصلنامه اقتصاد مالی. 8 (29)، 150ـ131.
گل‌خندان، ابوالقاسم (1396). «تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر سلامت در کشورهای درحال‌توسعه»، فصلنامه پژوهش سلامت. ۲ (۴) ، ۲۴۳ـ۲۳۵.
محمودی، نیلوفر و ناصر شاهنوشی (1391). «سرمایه‌گذاری، مصرف انرژی و آلودگی در کشورهای درحال‌توسعه»، هشتمین همایش دوسالانه اقتصاد کشاورزی ایران. دانشگاه شیراز.
میرزایی، مرجانه، حمیدرضا حرّی و زین‌العابدین صادقی (1398). «تأثیر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر آلودگی محیط‌زیست در کشورهای عضو منا»، فصلنامه اقتصاد محیط زیست و منابع طبیعی. 3 (4)، 130ـ113.
ولیان، حسن، عبدلی، محمدرضا؛ و کابوسی، مهدی (1392). «بررسی ارتباط نرخ بهره با نرخ ارز بر اساس تئوری اثر بین‌المللی فیشر در اقتصاد ایران»، فصلنامه اقتصاد مالی (اقتصاد مالی و توسعه). 7 (22)، 114ـ91.
Alinovi, Luca, Mane, Erdgin, & Romano, Donato. (2008). Towards the measurement of household resilience to food insecurity: applying a model to Palestinian household data. Deriving food security information from national household budget surveys. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome, Italy, P. 137-152.
Baek, Jungho. (2016). A new look at the FDI–income–energy–environment nexus: dynamic panel data analysis of ASEAN. Energy Policy, 91, P. 22-27.
Faisal, Faisal, Rahman, Sami Ur, Chander, Rajnesh, Ali, Adnan, Ramakrishnan, Suresh, Ozatac, Nesrin, Ullah, Mr Noor & Tursoy, Turgut (2021). Investigating the nexus between GDP, oil prices, FDI, and tourism for emerging economy: Empirical evidence from the novel fourier ARDL and hidden cointegration. Resources Policy, 74, P.102368.
FAO. (2016). Resilience Index Measurement and Analysis (RIMA-II).
FAO. (2018). AnalysIng Resilience for better targeting and action.
Song, Yuegang, Paramati, Sudharshan Reddy, Ummalla, Mallesh, Zakari, Abdulrasheed, & Kummitha, Harshavardhan Reddy (2021). The effect of remittances and FDI inflows on income distribution in developing economies. Economic Analysis and Policy, 72, p. 255-267.
Zaman, Mubasher, Pinglu, Chen, Hussain, Ssyed Irshad, Ullah, Atta, & Qian, Ningyu (2021). Does regional integration matter for sustainable economic growth? Fostering the role of FDI, trade openness, IT exports, and capital formation in BRI countries. Heliyon, 7(12).
)
دوره 2، شماره 1 - شماره پیاپی 5
آبان 1400صفحه 47-68
- تاریخ دریافت: 12 بهمن 1400
- تاریخ بازنگری: 21 بهمن 1400
- تاریخ پذیرش: 27 بهمن 1400