سازوکار اثرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال و امنیت اقتصادی در ایران طی سال‌های 1370- 1397

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

2 ستادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

چکیده

هدف مطالعه حاضر بررسی سازوکار اثرگذاری فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال در ایران است. برای این منظور از رویکرد آستانه‌ای (STAR) و بر اساس داده‌های سالانه طی سال‌های 1370- 1397 استفاده گردید. نتایج برآورد مدل نشان می‌هد، متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، ضریب نفوذ اینترنت، سرمایه فیزیکی، سرمایه انسانی و مخارج دولت در آموزش و تحقیق و توسعه تأثیر مثبت بر اشتغال در ایران دارند، لذا با توجه به این‌که امنیت سیاسی و اجتماعی کشور در ارتباط تنگاتنگ با امنیت اقتصادی است که البته اشتغال پایدار یکی از مظاهر امنیت اقتصادی می‌باشد. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت توسعه (ICT) بر ضریب امنیت کشور تأثیر مثبت می‌گذارد. همچنین متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در هر دو رژیم، اثرگذاری بر اشتغال در ایران را نشان نداد که مطابق با مبانی نظری موضوع، فناوری علاوه بر اشتغال‌زایی، اشتغال‌زدا هم بوده است. بنابرین باتوجه به بودجه ناچیز تحقیق و توسعه در تولید ناخالص داخلی، پیشنهاد می‌شود که به کیفیت نیروی انسانی در کشور توجه بیشتری گردد تا نیروی کار ماهرتر، کارآزموده‌تر و تواناتر تربیت و در بخش‌های مختلف کشور به‌کار گمارده شوند. همچنین برگزاری دوره‌های آموزش رسمی، افزایش سطح کیفی و افزایش ارتباط آموزش و تخصص دوره‌ها با نیاز بخش‌های تولیدی و خدماتی جامعه و اختصاص مقدار ثابتی از منابع بنگاه‌ها به امر تحقیق و توسعه، باعث افزایش موجودی علم و دانش در یک نرخ ثابت می‌شود که نیازمند توجه بیشتر دولت به این مسئله در کشور می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

افشاری، زهرا و رمضانی، فرح‌ (1385)، «تأثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال زنان، بررسی مقطعی بین کشوری»، فصلنامهمطالعاتزنان، 1(4)، 23-36.
باصری، بیژن (1384)، «جهانی‌شدن، اقتصاد نوین و بازار کار ایران»، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 1(1)، 1-28
تفضلی، فریدون‌ (1383)، «ظهور اندیشه‌ها، مکاتب فکری و نظریات اقتصادی جدید در دوران انقلاب صنعتی»، فصلنامهپژوهشنامه اقتصادی، 4(13)، 29-40.
فقیه نصیری، مرجان و گودرزی، آتوسا (1384)، «فناوری اطلاعات و ارتباطات و رشد اقتصادی در کشورهای منتخب: روش داده‌های پانل»، فصلنامه اقتصاد و تجارت نوین، 1(3).
رحمانی، تیمور و حیاتی، سارا (1386)، «بررسی اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد بهره‌وری کل عوامل تولید؛ مطالعه بین کشوری»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 9(33).
رسولی نژاد، احسان و نوری، محمد‌ (1387)، «اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال ایران»، فصلنامهتحقیقاتاقتصادی، 23(89).
عصاری آرانی، عباس و آقایی خوندابی، مجید (1386)، «اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رشد اقتصادی کشورهای عضو اوپک»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، 1(2).
عمادزاده، مصطفی و همکاران‌ (1385)، «بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اشتغال (مطالعه موردی با رهیافت پنل دیتا)» فصلنامهتحقیقاتاقتصادی، 2(7).
دقیقی اصلی، علیرضا‌؛ پژویان، جمشید و سادات حاج موسوی، سارا (1392)، «بررسی اثر هزینه‌های تحقیق و توسعه در بخش آموزش عالی بر رشد اقتصادی کشورهای اتحادیه اروپا»، فصلنامه اقتصاد مالی، 7(24)، 73-100.
کمیجانی، اکبر و محمودزاده، محمود (1387)، «نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در رشد اقتصادی ایران (رهیافت حسابداری رشد)». فصلنامهپژوهشنامه اقتصادی. 8(29)، 75‌-‌107‌.
مشیری، سعید و نیک‌پور، سمیه (1386)، «تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات و سرریزهای آن بر رشد اقتصادی کشورهای جهان»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 9(33).
میرزایی، محمد و همکاران (1386)، «بررسی اثرات اشتغال‌زایی بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد ایران»، فصلنامهدانش و توسعه، 5(20).
Busom, I. (2000), An empirical evaluation of the effects of R&D Subsidies. Economics of Innovation and New Technology, 9(2), 111- 148
Barro Robert J, Jong – wholee (1993 a), “International comparisons of Educational Attainment”. Journal of monetary. Economics 32: PP. 263-394
Blanch flower D. and Burgess S. (1999), ‘New Technology and Jobs: Comparative Evidence from a Two Country Study’ Economics of Innovation and New Technology 6(1/2).
Bassanini, A., S.Scarpetta & I. Visco (2000), Knowledge, Technology & Economic Growth: Recent Evidence from OECD Countries, OECD. Economics Department Working Papers, No 259, OECD Publishing
Cardona, M., Kretschmer, T., & Strobel, T. (2013), ICT and productivity: Conclusions from the empirical literature. Information Economics and Policy, 25(3), 109–125
Harchaoui, Tarek M. et al. (2002), “Information technology and economic growth in Canada and the U.S.”, Monthly Labour Review, Oct 2002, 125(10), pp. 3-12.
Hall, B.H., Lotti, F., & Mairesse, J. (2013), Evidence on the impact of R&D and ICT investments on innovation and productivity in Italian firms. Economics   of   Innovation and New Technology, 22(3), 300–328
Hulya, U.  (2003), R&D, invention and economic growth:  an empirical analysis, Rtrieved from http://www.ecomod.net/conferences/ecomod2003.
Higon, D.A. (2011), The impact of ICT on innovation activities: Evidence for UK SMEs. International Small Business Journal, 30(6), 684–699
Harchaoui, Tarek M. et al. (2002), “Information technology and economic growth in Canada and the U.S.”, Monthly Labour Review, Oct 2002, 125(10), pp. 3-12.
Latif, Z.; Latif, S.; Ximei, L.; Pathan, Z.H.; Salam, S.; Jianqiu, Z.( 2018) The dynamics of ICT, foreign direct investment,globalization and economic growth: Panel estimation robust to heterogeneity and cross-sectional dependence.Telemat. Inform.,35, 318–328
Majeed, M.T.; Ayub, T. (2018), Information and Communication Technology (ICT) and Economic Growth Nexus: A Comparative Global Analysis.Pak. J. Commer. Soc. Sci., 12, 443–476.
Niebel, T. (2018), ICT and economic growth–Comparing developing, emerging and developed countries. World Dev., 104, 197–211.
Salahuddin, M.; Gow, J. (2016), the effects of Internet usage, financial development and trade openness on economicgrowth in South Africa: A time series analysis. Telemat. Inform.,33, 1141–115
  • تاریخ دریافت: 04 بهمن 1399
  • تاریخ بازنگری: 05 بهمن 1399
  • تاریخ پذیرش: 09 اردیبهشت 1400