نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

• محمد نعمتی ¹
• شهروز ابوالحسینی ²
• امیرحسین خورشیدی اطهر ³
• مهدی عفتی ³

¹ عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران

² استاد مدعو دانشگاه امام صادق علیه اسلام

³ دانشگاه امام صادق

چکیده

مقاله با پرداختن به موضوع امنیت اقتصادی و تعریف آن در چهاربعد به ارائه کارکردهای این چهاربعد در تامین امنیت اقتصادی ایران می پردازد. در بعد اول)دسترسی به منابع که از دو دیدگاه عرضه کنندگی که به جایگاه ایران در ذخایر گازی ایران و کاهش ظرفیت تولیدی کشور در آینده و دیدگاه بعدی از جایگاه تقاضاکنندگی به بررسی امنیت انرژی و گاز پرداخته است. از این جایگاه به چهار مقوله1)گاز و مصرف نهایی انرژی2)نقش گاز در صنعت پتروشیمی3)تزریق گاز به میادین نفتی و نهایتا4)تقاضای گاز در نیروگاه های گازی را مورد بررسی قرار داده شد.در بعد دوم) گاز و ارتقای قدرت از دیدگاه ژئوپلتیکی ایران و امنیت ملی ایران مورد بررسی قرار گرفت؛ در بعد سوم به نقش گاز در رشد ثروت پرداخته شد که در این بعد هم به دو مقوله1)رشد اقتصادی و2)سرمایه گذاری پرداخته شد.نهایتا بعد چهارم به بررسی گاز و عدم وابستگی پرداخته شده است که در آن به دومقوله استفاده ازگاز در عدم وابستگی به نفت و نیز عدم وابستگی مجدد به گاز پرداخته شد. در مقوله عدم وابستگی مجدد به گاز، به دو مولفه وابستگی مجدد به درآمدهای حاصل از گاز و تک محصولی شدن صادرات و نیز مولفه وابستگی صنعت برق کشور به گاز طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. آنچنان که این مقاله با روش تحلیلی-بنیادی به مطالعه کتابخانه ای و مراجعه به آمارارائه شده در این خصوص نشان می دهد، کشور ایران با وجود داشتن ذخایر غنی انرژی و بویژه گاز، از امنیت اقتصادی در این منبع برخوردار نیست. این مقاله به ارائه تبیینی از تاثیرگاز بر امنیت اقتصادی ایران پرداخت که به سیاستگذار کمک می کند تا بتواند در حوزه گاز سیاستگذاری مطلوبتری را ارائه دهد و باتوجه به داده ها و اطلاعات تشکیل زنجیره ارزش در صنعت گاز را مطلوبترین راه کار حفظ و ارتقای امنیت اقتصادی در شرایط موجود دانست.

کلیدواژه‌ها

• گاز
• امنیت اقتصادی
• جمهوری اسلامی ایران
• زنجیره ارزش
• فقه انفال